Aynı zamanda perspektifimizi ifade eden Varlık Manzarası, “Zaman ile Seyir” sonucu oluşur. Bu hem “Zihin’de Ruh’un Seyri” olarak hem de “Özne’nin Hikâye’deki Seyri” olarak düşünülebilir. Her şekilde Varlık Manzarası, kendisini oluşturan anlamın bir taşıyıcısı olarak da, bu anlamın bir tezahürü yani kendisini gerçekleştirmesi, bir tecellisi olarak da düşünülebilir.
Bu yazıda aslen bahsetmek istediğimiz, Anahtar Kavram niteliğindeki İlke’lerin ifadelerinin çok-anlamlı yorumlanışıdır, “yorumlanabilirlik”idir. Burada, sıkça bahsettiğimiz “Zaman ile Seyir” İlke’sinden örnek verdik.
Bu Anahtar Kavram’lar, ki bu durumda kelimenin tam anlamıyla bir Anahtar işlevi göstererek “anlam kapıları”nı bize açarlar, olarak ifade edebileceğimiz İlke’ler varoluşları gereği Varoluş’un farklı katmanlarında müşahede edilebilir. Verdiğimiz örnekte olduğu gibi; Varlık Manzarası’nın oluşumu “Zaman ile Seyir” İlke’sine dayanıp, “Varlık Manzarası’nın Zaman’ın Seyri ile oluşumu” Varoluş’un şu iki farklı katmanında müşahede edilebilir:
Bunlardan birisi 1) Zihin’de Ruh’un Seyri, ötekisi 2) Özne’nin Hikâye’deki Seyri olarak düşünülebilir. Bir kez daha tekrar etmiş olalım.
Burada verdiğimiz iki örnek haricinde de örnekler, yani bu İlke’yi müşahede edebildiğimiz farklı Varlık Manzaraları keşfedebiliriz. Fakat şimdilik bunlarla yetineceğiz.
İlke’lerin Varlık’ın maddî katmanının ötesinde oluşları, aynı zamanda birer Anahtar Kavram olarak onların ifadesine “çok-anlamlılık” katar. Tabii ki İlke kendisi olarak, kendi tek var oluş anlamına hâizdir. Ve biz burada “çok-anlamlılık” ile, İlke’lerin alt varoluş katmanlarındaki “anlam kapıları”nı açabiliyor oluşunu kastediyoruz. Ki bu, tüm görünümlerin esasen Nûr’dan varlık kazanmalarına benzer. Böylece Nûr, her görünüm üzerinden müşahede edilebilir. Yani bahsettiğimiz, İlke’lerin ifadesi olan kavramların, kelimenin tam anlamı ile birer Anahtar Kavram oluşudur.
Aynı zamanda İlke’ler, Nûr’un farklı açılardan yansıyarak farklı görünümler oluşturması gibi, farklı Varlık Manzaraları’nda farklı görünümlere bürünürler.
28.08.2023
