Belini Büken Bir Yük

Açıp genişletmedik mi senin göğsünü
Ve indirmedik mi üzerinden yükünü?
Ki o, belini bükmüştü

İnşirah Suresi 1-3. Ayetler

İnsan, tüm varlıkları anlamanın ve anlamlandırmanın sorumluluğunu üstlenen, yüklenen canlıdır. İnsan’ın yükü ağırdır, kendisinden önce gelenlerin (geçmişin) yükünü de sırtlanır.

Tüm varlıkları anlama çabasındaki İnsan, dayanacak hiçbir varlık bulamaz. Öyle ki, bu yük beşerin belini büker; zar zor ayakta duracağı hâlde, bir dayanak arar gibi, yıkılmamak için tutunmaktadır. Bu, beşerin aciziyetidir; anlama çabasında, yıkılmamak için bir dayanak arar hâlâ. Yüklendiği varlıkların ağırlığı altında ezilmektedir. Burada bir emir gelir ve Rabb der ki, “Kalk, Sen Hakk’sın.”

Böylece kul, Rüku’dan Kıyam’a kalkar ve doğrulur. Görür ki, Hakk’tan başka dayanak yoktur bu yolda; kendi omurgasından başka dayanağı bulunmadığı gibi, Kıyam’da.

Kıyam edip de Kıyamet’ini getiren yenilmezdir; keza Hakk’a galip gelebilecek yoktur, kimsenin kendi omurgasına galip gelemeyeceği gibi. Keza Hakk, tüm varlıkların varlıklarına dayanak olan Yegâne Var Edilmiş, Mutlak Varlık’tır. Onunla savaşmaya kalkmak, atmosferle veya okyanusla kavga etmekten bile daha beyhude, daha akılsızcadır.

Peki omurgasızlardan bize ne? İnkâr eden, ancak kendi nefsine zulmetmektedir.

O zaman inkâr edenlerden olma! Ve dimdik, dosdoğru dur Kıyam’da! Yıkılma! Zira Hakk’ı yıkabilecek kimse yok bu Kainat’ta.

11.05.2024

Ve yükseltmedik mi senin zikrini?

İnşirah Suresi 3. Ayet

Hakk’a dayananın, zikri artık yücelmiştir; zira onun anlayışı, artık tüm “kısmî varlık”ları kuşatır; Kelâm’ı (zikri) cümle varlığa sirâyet eden İlke’leri ortaya koyar. Bu zikir, artık Gönül’den gelen Kelâm’dır; her yerden görüldüğü için, Ayet’tir. Hakk’ın kuşatmadığı varlık yoktur ki, Ayet’lerinin “görülemeyeceği” bir “yer” bulunsun. Doğrusu, Vahy’i inkâr etmemiz, her şeyden önce onu okumayı reddetmemiz demektir. İşte zikri yüceltilen, bu mücadeleye baş koymuş, tam yıkılacağı yerde, Kıyam’a kaldırılmış olandır.

14.05.2024