Bir Model’in ne olduğundan bahsetmiştik. Şimdi Olasılık oranlarının Mühendislik Modelleri’nde nasıl kullanıldığından bahsedelim.
Bir Model, bir durum veya olayı, Gerçeklik’in bir Manzarası’nı tasvir eder. Pozitif Bilim’lerde de olduğu gibi, Mühendislik’te de Cebirsel Modeller sıklıkla kullanılır. Burada Cebirsel notasyon belirli unsurları temsil eder ve Model aralarındaki ilişkileri tasvir eder.
Mühendislik söz konusu olduğunda, bir Model, genellikle planlanmak istenen bir şeyi veya kontrol edilmek istenen bir şeyi tasvir için kullanılır.
Mühendislik bilginin uygulamayı tasarlamak amaçlı kullanımı olduğundan, bir Mühendislik Modeli planlanması veya kontrol edilmesi istenilen bir unsur barındırır. Misal; envanter miktarını kontrol ve planlama için Envanter Modelleri’ni kullanırız.
Her Model ise, sabitlenmiş bir “kalıp”tır. Modellerin oluşturulma/yazılma aşamasında, zorunlu olarak Model’in kuşatmadığı unsurlar bulunur. Model’in bir tasvir oluşu, Gerçeklik’in tam ifadesi olmayışı anlamına gelir.
Ne var ki, sadece tasvir edilmek istenen durum söz konusu olduğunda bile, sabit Model’ler, doğaları gereği belli Varsayım’lara tâbi oldukları için, gerçek durumla tamamen uyumlu olmayabilirler. Bu, kontrol niyeti ile oluşturulmalarının sonucu olarak, bir çeşit “katılık” içermelerinden kaynaklanır.
Olasılık ve İstatistik oranları, burada denkleme katılarak, bu Model’in Sınır’larında “esneklik payı” oluşturulmasını sağlar. Böylece, belirli “tolerans aralıkları” oluşturulur.
Mühendislik teknikleri ile, Ürün’lerin ve Üretim Süreci’nin Sınır’ları bu şekilde “kontrol edilir” ve “denetim altında tutulur”.
Epistemolojik Sınır Aşımı (Edepsizlik)
Şimdi, öyle bir Zihniyet düşünelim ki; “Ürün” ve “İnsan”, “Üretim Süreci” ile “Yaşam” arasındaki farkı idrâk edemiyor olsun. Bu, bir Köle Zihniyeti’dir.
Şimdi, bir başka Zihniyet düşünelim ki; İnsan’ı Ürün’e, Yaşam’ı Üretim Süreci’ne dönüştürmek, ve bu Sistem’in “tepesine” çöküp, “aşağıdakileri” sömürmek istesin. İşte bu da, Emperyal Zihniyet’tir. Bu Sistem de Emperyal Sistem’dir.
Bahsettiğimiz Mühendislik tekniklerinde, Ürün yerine Kişi yazarsanız, Emperyal Sistem’in metodlarını elde edersiniz.
10.01.2024
