Bu kitapta, konularının aynı olmasa da, benzer olması sebebiyle, Platon’un iki ayrı metni birlikte verilmiş. Şölen ve Dostluk’un original isimleri sırasıyla Symposion ve Lysis.
Platon’un diğer yazılarında olduğu gibi diyaloglar şeklinde yazılmış. İkisinin de ana karakteri Sokrates. Konuşulan konu genel anlamda “sevgi”.
Bu yazı Şölen kitap yorumunun bir devamı şeklinde yazılmıştır. Bu yazıdan önce okumanızın faydası olacaktır.
Bu yazıda Dostluk’tan bahsedeceğim.
Dostluk (Lysis)
Sokrates Akademia’dan çıkmış Lykaion’a doğru yürümektedir. Yol üstünde Hippothales ve Ktesippos adlı iki genç ile karşılaşır ve arkadaşları Sokrates’i, sohbet ettikleri ve spor yaptıkları, yeni bir idman yerine davet eder. Antik Yunan’da gençlerin spor ve müzik eğitimlerine özellikle çok önem veriliyordu.
Sokrates ile karşılaşan Hippothales, Lysis adında başka bir gence aşıktır. Sokrates gençlere bir miktar aşktan bahseder, idman yerine vardıklarında ise Lysis ve arkadaşı Meneksenos ile dostluk hakkında sohbet ederler.
Diyaloğun İlerleyişi
Nispeten kısa bir diyalog olan Dostluk’ta Platon konuyu bir sonuca ulaştırmaz. Platon’un erken dönem diyaloglarında genelde görüldüğü gibi, Sokrates konu hakkında düşünce yürütür fakat belirli bir karara varamaz.
Bu biçimde yazılmış erken dönem diyaloglarının genelde Sokrates’in karakterini insanlara anlatmaya yönelik olduğu söylenmekte.
Şahsi düşüncem: Bu eserde Platon’un bize dostluğun ne olduğunu değil, ne olmadığını anlatmak istediğini düşünüyorum. Belki de Sokrates’in dinleyicilerine sorduğu gibi, Platon da bize soruyordur: Dostluk bu söylediklerimiz değildir ama o zaman nedir? Belki de düşünmemizi istiyordur; gerçekten bilmiyor muyuz Dost nedir, kimdir?
Önemli bir detay olarak ise, Sokrates kendisini oradaki gençleri dostu olarak gördüğünü söylüyor. Kim bilir, belki de dostluk içten içe bilinen fakat kelimelerle anlatılamayan bir şeydir?
Bence Platon, bizim kendimize sormamızı istiyor: Dost kimdir, dostluk nedir?..
