Masallar dünyasında, Zindan’lara [Dungeon] Ganimet için inilir. Ekipmanlarla gidilir, ekipmansız gidilmez. Yeraltı, genelde katmanlardan oluşan bir yapı olarak tasvir edilir. Derinlere inildikçe Canavar’lar zorlaşır, çözülmesi gereken Kaos miktarı artar. Kılıç, İç’sel Hayal’de, pek çok kez İrade’yi temsil eder. “Canavar’ların kesilmesi” ise, “Kaos’un çözülmesine/çözümlenmesine” ve İrade’nin bozulmayı/Kaos yaratığını yok etmesine karşılık gelir.
Yeraltı, Dünya’nın alt-katmanları, derinlikleridir. Dünya ise Nefs’in bir remzidir aynı zamanda Gökyüzü/Semâ ise onun Göksel yönüne, yani Ruh’a işaret eder. Yeraltı da, o zaman, Nefs’in Gölge (Karanlık/Şeytani) yönüne işaret eder. Bu düzeyler için, Bilinç-Bilinçaltı-Bilinçüstü de diyebiliriz. Böylece 3 Varoluş Yönü [3 Guna] kendisini beşerî bireyselliğin kısmî belirleniminde de gösterir. Fantezilerde görülen “dünya”, İç Dünya olduğu için, bu sembolik eşleştirmeleri yapabiliriz. Yola çıkan Kahraman ise, İnsanlık’ımıza tekâbül eder böylece.
Mitlerde, Yeraltı’nda Canavar katletmeye giden, ancak Yıldızlar’in kutsamasını almış olan Kahraman’dır. Yıldızlar’ın, yani Semâ’nın [Ruh’un] Seyr’inde görülen “pırıltıların”. Bunlar ise Bilinçüstü “ilham pırıltıları”nın ifadesi gibi düşünülebilir. Bunların Kahraman’ın Kılıç’ını “kutsadığına” veya Zırh’ına büyüsünü-efsununu kattığına vs. rastlarız. Yani Bilinçüstü İlham, Yeraltı’na inen Kahraman’ı destekler; hatta bunlar olmadan zorlu Canavar’lara zarar veremez. Aşağı inecek olan, Yukarı’nın desteğini almalıdır; Denge (Adalet) İlkesi gereği; Yukarı’nın desteğini dileyenin Aşağı’ya (Zindan’lara, Karanlık’a, Cehalet’e) akın etmeyi hedeflemesi gerekir. Gökler Sana hizmet edecekse, Sen de Göklere hizmet edeceksiz.
Gerçekte, Biliçaltı (şeytani) etkilerden insanın kurtulmasını sağlayan ancak Bilinçüstü (Rahmânî) etkilerdir. Bilinç’in kendi kendisini böylece aşmasının kaynağı Aşk’tır Rah^man’ın lütfettiği manevî ganimet ise İlim’dir. İşte Yeraltı’nın Kaos’u ancak bu ikisi ile, yani Aşk ve İlim ile temizlenir.
Modern psikolojideki kimi kuramların temel problemi şudur ki, bunlar Bilinçaltı’nı temizlemek ve etkilerinden Kişi’yi kurtarmak iddiasındadır, fakat Bilinçüstü yön ile bir irtibatları yoktur. Aşk ve İlim olmadan, Yeraltı’na Canavar’ların arasına girmek demektir bu. Başka bir ifade ile, kimileri Varlık’ı anlamlandırmadan ve bunun Varoluşsal Sancı’sını çekmeden iyileşilebileceğini zanneder. İşte bunlar, Bilinçaltı’nın karanlık mağaralarında kaybolmak tehlikesi ile baş başadır.
Ve sizi katledenlere karşı siz de Allah yolunda onları katledin. Ama haddi aşmayın. Şüphesiz Allah, haddi aşanları sevmez.
Bakara/190
Ve katledin Allah yolunda. Ve bilin ki: Allah, Semi’dir (İşiten’dir) ve Alim’dir (Bilen’dir).
Bakara/244
(Araya bir ekleme yapalım. Meallerin neredeyse tamamında katl- kökünden türeyen “katilu” kelimesi, “savaşmak” olarak çevirilmiş. Halbuki bunun tam çevirisi “katletmek”tir. Muhtemelen, halkın gereksiz garez ve nefretinin bir bahane bulmasına mâni olmak için böyle bir ihtiyatî tedbirde bulunulmuş. Fakat, ayet ayettir, ne ise odur. Onun yanlış anlaşılması, Okuyucu’nun sorumluluğundadır.
Eğer “katletmek” ifadesini tam haliyle almazsak, İç’sel şeytanlarımız yok edilişini, nasıl açıklayacağız? Allah yanlış kelime seçmez, fakat beşer kelimeyi yanlış tarafından anlar. Gene de bu, hatalı çeviri yapmak için bir bahane olamaz. Bununla birlikte, Allah Kelâm’ında, “haddi aşmayın” demiyor mu? Kur’an’ın masumları ve mazlumları koruyan pek çok ayetini göz önünde bulundurarak, buradaki “katletme”nin “masumların katli” olmadığını, her akıl sahibi, gerizekalı olmayan her birey anlayabilir. Akletmeyene, biz ne edelim?)
(Arketipsel) İç-Dış diyalektiğini burada da görürüz. Katliam’ı Dış’ta yapan, Canavar’dır; Katliam’ı İç’te (yani kendi Nefs’inin derinliklerinde) yapan ise Kahraman’dır. (“Kahır” kelimesinden türeyen “Kahraman” kelimesi, “İç’indeki şeytanları kahreden” olarak da anlaşılabilir.) “Allah için katleden”, kendi Canavarlığını, kendi şeytani yönünü katledendir. İşte ilki Cehalet’in, ikincisi ise tam anlamıyla İlim ve Sanat’ın doğduğu yerdir.
Allah yolu budur: Aşk yoludur, İlim yoludur; zulme karşı duranların, Gönül adamlarının yoludur. Semi (İşiten) olan Allah, gönülden kopan feryatları işitir, duaları işitir; Alim’dir ve kendi İlm’inden İlim öğretir, nasip eder, lütfeder. (Rahman) Rahim ismi tecellisi ile, bizim Rabb’imiz Öğreten’dir. Rahim, çabanın ve emeğin karşılığını, büyüterek doğuşa getirir.
Yol varsa, ki vardır, sahipsiz değildir. Sahibi buradadır, bizimledir.
10.07.2024
